Baba Jaga - słowiańska wiedźma, intuicja, zioła i moc kobiet zaklęta w starych opowieściach
Kim była naprawdę Baba Jaga? Czy to tylko postrach z bajek, czy może symbol kobiecej siły, wiedzy i wolności?
Zapomnij o disneyowskich czarownicach w stożkowych kapeluszach. Baba Jaga to zupełnie inna liga. To postać głęboko zakorzeniona w słowiańskim folklorze, otoczona aurą tajemnicy, strachu, ale i... szacunku. No dobra, czasem też totalnego chaosu. Ale zacznijmy od początku.
Skąd się wzięła Baba Jaga?
Baba Jaga to postać ze wschodniosłowiańskich mitów i baśni, obecna w folklorze Rosji, Ukrainy, Białorusi, ale też Czech, Słowacji i Polski. Jej historia sięga epoki przedchrześcijańskiej, kiedy to pełniła rolę strażniczki granic między światami - tym żywych i tym duchowym. Z czasem, gdy chrześcijaństwo zaczęło wypierać stare wierzenia, Baba Jaga została zepchnięta do roli straszaka na dzieci. Ale nie daj się nabrać, bo to nie była tylko bajkowa wiedźma z pieca i kurzej chatki.
Archetyp mocy kobiecej
W wielu kulturach istnieją postacie kobiece, które są jednocześnie opiekunkami, przewodniczkami, ale i strasznymi potworami. Baba Jaga łączy te cechy, ponieważ jest uosobieniem dzikiej kobiecej mocy. Nie tej grzecznej, miłej, pachnącej fiołkami, tylko takiej, która wie, gdzie rośnie to, co trujące. I jak z tego zrobić lekarstwo.
Jaga to nie tylko "stara baba z lasu" - to wiedźma*, czyli kobieta wiedząca. Zna cykl życia i śmierci, rozmawia z duchami, zna się na ziołach, zna się na ludziach. W jej świecie zioła to nie dekoracja, tylko narzędzie do tworzenia wywarów, kadzidełek, świec, mazideł czy smudge sticków. Wie, jak uzdrawiać dotykiem ziemi, zapachem sosny i blaskiem świecy. To właśnie do takiej wiedzy nawiązują nasze warsztaty - spokojnie, subtelnie, bez przebieranek.
Chatka na kurzej stopce i inne symbole
Chatka Baby Jagi - ta na kurzej stopce, nie jest przypadkowa. Symbolizuje granicę między światem ludzi a światem duchów. Kurze łapki to nawiązanie do motywów szamańskich, bo wierzono, że zwierzęta, szczególnie ptaki, są łącznikami między światami. W kulturze słowiańskiej szczególną rolę odgrywały kruki, sowy i kukułki - ptaki związane z przeczuciami, śmiercią i przejściem. Kruk był posłańcem z zaświatów, sowa strażniczką tajemnicy, a kukułka zwiastowała zmiany. Wśród zwierząt świętym statusem cieszyły się także wilki (siła i lojalność), niedźwiedzie (mądrość, siła natury) i jelenie (przewodnicy duchowi). Wszystkie one pojawiały się w opowieściach o wiedźmach i szeptuchach jako ich towarzysze, zwiastuny lub wcielenia sił natury.
A piec? Piec w baśniach słowiańskich to nie tylko miejsce gotowania czy pieczenia - to przestrzeń przemiany. W opowieściach o Babie Jadze często pełni rolę alchemicznego kotła, w którym powstają nie tylko wywary z ziół, ale też symboliczne zmiany w bohaterze. To tam gotuje się nie tylko jedzenie, ale też zaklęcia, lekarstwa, trucizny i uzdrowienia. Bohater, który trafia do Baby Jagi, często musi "wejść do pieca", czyli przejść próbę, spalić to, co stare, i narodzić się na nowo silniejszym, mądrzejszym, innym.
Baba Jaga jako mentor i sędzia
Wbrew pozorom, Baba Jaga nie zawsze była tą złą. W wielu baśniach pełni rolę testującej mentorki. Daje zadania, próby - jeśli bohater je przejdzie, otrzymuje nagrodę, wiedzę, nową drogę. Ale jeśli zawali... no cóż. Może się skończyć w piecu ;)
To trochę jak życie: przychodzisz z nieprzemyślaną intencją, nie jesteś gotowa to trafiasz na opór. Ale jeśli przyjdziesz z pokorą, szacunkiem i gotowością do wewnętrznej przemiany - Baba Jaga stanie się Twoją największą sojuszniczką.
Dlaczego Baba Jaga zniknęła z kultury?
Baba Jaga zaczęła znikać wraz z nadejściem chrześcijaństwa, które nie przepadało za silnymi, niezależnymi kobietami z lasu. Z czasem została zdemonizowana. Z mądrej szeptuchy i zielarki zrobiono potwora. A przecież to właśnie takie kobiety przez wieki były pierwszymi uzdrowicielkami, akuszerkami, doradczyniami.
W dzisiejszych czasach wraca w nowej odsłonie jako symbol kobiecości dzikiej, nieujarzmionej, intuicyjnej i pełnej mocy. Nie tej grzecznej a tej Prawdziwej.
To kobiecość, która nie potrzebuje pozwolenia, by być sobą. Baba Jaga reprezentuje siłę płynącą z niezależności, samowystarczalności i głębokiej wewnętrznej mądrości. To archetyp kobiety, która nie boi się samotności, bo zna wartość ciszy. Która ufa swojej intuicji bardziej niż jakiejkolwiek zewnętrznej opinii. To kobieta, która potrafi słuchać natury i zna własny rytm - inny niż ten narzucony przez społeczeństwo. W niej zaklęta jest pamięć kręgów kobiet, wspólnego śmiechu i płaczu, rytuałów, opowieści przekazywanych przy ogniu. To kobieta, która nie chce się podobać, ona chce być prawdziwa. I wie, że prawda to największa
Jaga dzisiaj - czyli dlaczego warto ją odczarować
W czasach wypalenia zawodowego, przebodźcowania i życia na czas, Baba Jaga przypomina, że moc nie leży w efektywności, tylko w zgodzie z cyklami natury. Że warto się wycofać, zamknąć w lesie, posłuchać własnego ciała i intuicji.
Może dlatego wraca - w sztuce, w designie, w rękodziele, w warsztatach. Bo wszyscy potrzebujemy dziś odrobiny magii, kontaktu z Ziemią, i starej wiedźmy, która przypomni nam, jak żyć bez spiny.
Więc jak coś... Baba Jaga patrzy. Ale spokojnie - tylko wtedy, gdy sama ją przywołasz.
A jeśli czujesz, że czas sięgnąć po własną moc - zacznij od małych kroków. Zrób coś tylko dla siebie. Wróć do natury. Usiądź w ciszy. Albo dołącz do kręgu kobiet, które tak, jak Ty - chcą słuchać intuicji, a nie hałasu świata. Baba Jaga będzie tam z Tobą.
A jeśli chcesz tę moc poczuć naprawdę - zajrzyj do warsztatów, które tworzymy w CARAMEL. Od aromatycznych świec i naturalnych kadzidełek stożkowych, przez ziołowe smudge sticki i osobiste ogródki zielarskie, po kosmetyki naturalne tworzone od podstaw - każdy warsztat to zaproszenie do odkrywania swojej sprawczości, intuicji i kobiecej mocy. To nie magia z bajki - to praktyka zakorzeniona w naturze, rękach i sercu. Zajrzyj na caramel.com.pl i zobacz, co dziś mówi do Ciebie. Szukasz warsztatów opartych na naturze, kobiecej mocy i slow life? Interesują Cię naturalne kosmetyki, rytuały ziołowe, kadzidełka i świece DIY? W CARAMEL znajdziesz propozycje idealne dla kobiet, które chcą odzyskać kontakt ze sobą i naturą. Warsztaty z tworzenia świec sojowych, kadzidełek stożkowych, zielarskich zestawów oraz kosmetyków naturalnych to nie tylko relaks, ale też świadoma droga do wewnętrznej mocy. Sprawdź naszą ofertę i wybierz warsztat, który przemówi do Twojej intuicji.
(*) Słowo „wiedźma” pochodzi od starosłowiańskiego rdzenia „wied-”, który oznacza „wiedzieć”, „mieć wiedzę”, „znać”. To forma żeńska od wyrazu „wiedzący”, czyli ktoś, kto ma dostęp do wiedzy - zwłaszcza tej tajemnej, intuicyjnej, przekazywanej poza słowami. Czyli dosłownie: „kobieta, która wie”.
Nie wiedźma jako zła czarownica, tylko strażniczka wiedzy, która zna się na ziołach, leczeniu, naturze, cyklach życia i śmierci, oraz emocjach, ludzkiej duszy i symbolach. Wiedźma to tez osoba blisko związana ze zwierzętami, empatyczna.
W wielu dawnych społecznościach wiedźmy były szeptuchami, uzdrowicielkami, akuszerkami, opiekunkami rytuałów przejścia. Ich „czary” nie miały nic wspólnego z bajkowymi zaklęciami, tylko z głębokim zrozumieniem natury i człowieka.
Książka, którą powinna mieć w swojej biblioteczce każda współczesna Baba Jaga
Jeśli po lekturze tego tekstu masz ochotę sięgnąć głębiej w temat słowiańskiej mocy, polecam Ci z całego serca książkę, którą mam w swojej biblioteczce i do której wracam co sezon: „Słowiańska wiedźma. Rytuały, przepisy, zaklęcia” autorstwa Dobromiły Agiles. To nie jest ezoteryczny bełkot w stylu „kup kryształ i wszystko się ułoży”. To pięknie napisana, praktyczna, mądra książka o rytuałach zakorzenionych w naturze, w codzienności i kobiecej intuicji. Znajdziesz w niej przepisy na kadzidła, kąpiele oczyszczające, opisy rytuałów nowiu i pełni, symbolikę ziół i koło roku - wszystko z sercem, szacunkiem i ogromnym wyczuciem. Jeśli czujesz, że Baba Jaga w Tobie się budzi - to będzie Twoja idealna towarzyszka.
książkę kupisz tutaj
